Duygusal Yeme

Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran sıhhat; insanın hasta olmayışı değil fizikî, ruhsal ve toplumsal istikametten tam bir güzellik halinde olması olarak tanımlanmıştır. Sağlıklı olmanın en temel kuralı ise istikrarlı ve kâfi beslenmek. Beslenme, sıhhatin korunup geliştirilmesi için şuurlu olarak yapılması gereken bir davranıştır. Bu denetimi kaybettiğimizde beslenme sıkıntıları yaşamamız olasıdır. Bu sıkıntılar ortasında en sık karşılaştığımız problemlerden biri ‘duygusal yeme’ dir.
Duygusal yeme, negatif hislere karşılık gelişen bir yeme bozukluğudur. Bu davranışlarda en sık görülen durum olağandan daha fazla yemek ya da besin çeşitlerini farklı seçmek; daha tatlı, daha tuzlu yahut daha yağlı yiyecekleri tercih etmek üzere.
Yapılan araştırmalara nazaran duygusal yeme bilhassa ağır telaş, gerilim, depresyon, öfke üzere hislerin ağır olarak yaşandığı periyotlarda görüldüğü, yalnızken ortaya çıktığı öne sürülmüştür. Ayrıyeten bu durum yetersizlik hissiyle ve benlik hürmetinin düşük olmasıyla ilişkilendirilmiştir. Yani bu durumda yemek yemek bir gaye olmaktan çıkıp bir araç haline dönüşüyor. Hayatta yaşanan aksilikler yeme alışkanlıklarını büyük ölçüde etkiliyor. Olumsuz hislerin şahısta yarattığı boşluk hissi yalnızlıkla baş etmeyi güçleştiriyor. Kişi bu boşluğu bir şeyler yiyerek doldurmaya çalışıyor. Bu mevzuda bilmemiz gereken en kıymetli şey duygusal açlığı yiyeceklerle dolduramayacağımız. Yediğimiz anda kendimizi güzel hissedebiliriz ama yemek bittiğinde olumsuz hislerimiz yok olmaz. Makûs hislere ek olarak fazladan pek çok kalori almış oluruz. Hislerle baş etmenin sağlıklı yollarını bulmalı ve şuurlu yemeyi öğrenmeliyiz.

Duygusal ve Fizikî Açlık Ortasındaki Farklar Nelerdir?

• Duygusal açlıkta mide kazınırken fizikî açlık daha yavaş ortaya çıkar.

• Duygusal açlıkta abur cubur yemek isterken fizikî açlıkta zerzevat üzere sağlıklı besinlerle doyabiliriz.

• Duygusal açlıkta bilinçsiz yeme isteği varken fizikî açlıkta yediklerimizin şuurunda oluruz.

• Duygusal açlıkta daima yeme gereksinimi hissedilirken fizikî gereksinimde doyma hissi vardır.

• Duygusal açlıkta açlıktan ötürü yemek yediğinizi bildiğinizden sonrasında suçluluk hissi vardır. Fizikî açlıkta ise bedenin gereksinimi kadar yenildiğinden ötürü suçluluk duyulmaz.

Duygusal Açlıkla Baş Edebilmek İçin Yapabilecekleriniz

1. Eğer canınız yemek yemek istiyorsa, lakin fizikî açlık belirtisi yoksa, o anda ne hissettiğinizi anlamaya çalışın. Şayet canınız sıkılıyorsa, kitap okumayı, arkadaşınıza telefon etmeyi ve internette dolaşmayı deneyin.

2. Eğer cips, kurabiye, çikolata üzere yiyeceklerin manzarası sizi baştan çıkarıyorsa, göz önünde bu tip yiyecekler bulundurmayın. Mutfağa sağlıklı atıştırma gereçleri depolayın.

3. Eğer sadece bedeniniz buna alışık olduğu için gece yiyorsanız, akşam yemeğinden sonra mutfağı kapatmaya çalışın. Yemekleri yalnızca mutfakta saklayın ve akşam yemeğinden sonra mutfağın ve yemek odasının ışıklarını kapayın. Kahvaltıya kadar oraya dönmeme kararı alın ve gecenin kalanını meskenin diğer bir kısmında geçirin.

4. Eğer işten konuta açlıktan mideniz kazınarak dönerseniz, kendinizi bütün gece fazla yemek yemeye hazırlamış olursunuz. Sakın tüm gün aç kalıp, akşam kendinizi ödüllendirme hissine kapılmayın. Gün boyunca kısa aralıklarla sık sık yemek yemeye çalışın, mefkurede kahvaltı en büyük, akşam yemeğiyse en küçük öğün olmalıdır.

5. Eğer bilinçsizce yemek yeme probleminiz varsa, canınız bir şey atıştırmak istediğinde yaptığınız işi bırakın. Zira televizyon seyrederken, bilgisayar başında yahut kitap okurken fark etmeden olağandan fazla yemeniz çok güçlü bir ihtimaldir.

6. Eğer dertliyseniz, derin nefes alarak rahatlamayı yahut banyo yapmayı deneyin. Yemek haricinde kendinizi yeterli hissettirecek şeyler bulmaya çalışın.

7. Ama birebir vakitte bedeninizi dinlemeyi unutmayın. Şayet sahiden açsanız, gece küçük bir şey atıştırmanın bir sakıncası yok. Biraz meyve, yağsız yoğurt yahut düşük kalorili sosa batırılmış sebzeler yemeye çalışın. Yağsız peynir ve bir iki diyet kraker ya da bir avuç beyaz leblebi de açlık hissinizi köreltir. Baharatlı yahut kafein içeren hususlardan ve alkolden uzak durmaya çalışın. Olabildiğince hafif yemeye çalışın. Uyku öncesi ağır yemekler sindirimde zahmete ve mide yanmasına sebep olurlar.

8. Akşam yemeğinden sonra mutfak sizi çağırdığında, bir saniye durun ve sizi çağıranın ne olduğunu düşünün. Şayet açlık değilse, yemek en uygun karşılık değildir. Şayet açlıksa, o vakit uykunuzla ortanıza girmeyecek, küçük, besleyici bir yiyecek seçin.