Çocuklarınızdan Size Mesaj Var!

Herkese merhaba.

(Duygularımızı çoklukla ömürde fark etmeyiz ve haliyle anlamlandıramayız. Bir psikolog olarak sizlere ilk tavsiyem his durumunuzu, hislerinizi, düşüncülerinizi önemseyin ve inceleyin. Tahminen bunu formül olarak hayatınıza yayarsanız; yaşadığınız hüzünlerin,kırgınlıkların,öfkelerin, pişmanlıkların nedenini bir nebze olsun daha güzel anlayabilirsiniz.)Biraz geniş bir parantez oldu fakat bu mevzuyu önemsediğim için parantezi geniş tutmayı tercih ettim.

Öncelikle belirtmem gerekiyor ki her dönüşüm içinde hem fırsatları hem de krizleri barındırır. Bahsetmiş olduğumuz dönüşümün de bana nazaran içerisinde yüklü olarak barındırdığı bir olumlu, bir olumsuz istikameti bulunmakta. Yavaş yavaş bunlara değiniyor olacağız.

Günümüz şartlarında çocukların okula başlama yaşları 2 yaşa kadar gerilemiş durumda. Geçtiğimiz devirlerde devletin sistem değişikliğine giderek (4+4+4) okula başlama yaşını düşürmesi ve eşlerin birlikte çalışma hayatında bulunuyor olması çocukların 2 yaşından itibaren okullara başlamasında en değerli iki etken diye düşünüyorum.

İkinci saymış olduğum etken tam olarak da bizim bu yazımızın konusunu oluşturmakta aslında. Genel olarak danışanlarımdan gördüğüm hayat biçimi anne-babanın iş hayatında, çocuklarının ise okul hayatında olduğudur. Bahsettiğim bu sistemin ( geçmişe kıyasla dönüşüm olarak adlandırdığım) olumlu tarafını şu halde gözlemliyorum.

Olumlu Tesir: Çocuklar küçük yaşlardan itibaren toplumsallaşma imkanı bulabiliyorlar okul sayesinde. Tıpkı vakitte her toplumsallaşmanın “gelişim” barındırmasından kaynaklı olarak gelişme imkanını da elde ediyorlar. Buradaki gelişimden kastım çok taraflı ve hayat uzunluğu kendilerine süreğen yarar sağlayacak olması. Çocuklar toplumsal, duygusal, lisan ve motor maharetleri manasında küçük yaşlardan başlayarak eğitim görüyorlar.

Özellikle bunları sağlarken kullandıkları, hayatta yapmaktan en çok keyif aldıkları şey olan “oyuna” da çokça erişme fırsatı elde ediyorlar. Oyunu sırf ferdî oynamakla kalmayıp; küme ile birlikte de oynayarak, bir kümeye ilişkin olmayı ve küme içerisinde farklı kişilik yapılarını gözlemleme fırsatı elde ediyorlar.

Biraz da olumsuz olarak düşündüğüm tarafına göz gezdirelim daima birlikte.

Olumsuz Tesir: Olumsuz etkileyen yanı çocukların, anne-babasıyla nispeten daha az vakit geçiriyor olması ve iş hayatından yorgun dönen ebeveynlerin, çocukların bitmek bilmeyen güç ve oyun oynama isteklerine karşılık vermekte zahmet çekmeleri olarak özetleyebiliriz.

Bu özeti bana yaptıran ekseriyetle ailelerin iletmiş olduğu şu ve gibisi cümleler:

“Çok ağır çalışıyoruz. Çocuğumuza vakit ayıramıyoruz.”

“İşler güçler çok fazla ve gerilimli bu ortalar. Meskene döndüğümüzde gücümüz kalmıyor.”

“Sürekli oynamak istiyor. Ne kadar oynasak da yetmiyor. Yetemiyoruz.”

“Bizim çocuk çok hareketli, yerinde duramıyor. Çok konuşuyor, çok soru soruyor. Halimiz kalmadığı için ilgilenemiyoruz çocuğumuzla.”

Belirttiğim üzere bu ve gibisi cümleleri sıklıkla işitiyorum ailelerden. Bilhassa yazı genelinde çalışan anne, babalar üzerinden ilerledim lakin bu cümleleri anne yahut babanın (çalışan kimse) birinden de duyduğum oluyor.

Her gibisi serzenişleri ya da çaresizlikleri duyduğumda KATİYETLE hak verdiğimi belirtmek isterim. Hatta bu nedenle yazımın başlığını “Çocuğunuzdan Size İleti Var!” olarak belirledim.

Artık bu iletisi paylaşmanın vakti geldi diye düşünüyorum ve bahsettiğimiz bu olumsuz etkiyi de olumluya çevirmek, çalışan şahısların içine düştükleri bu güç duruma örnekle tahlil önermek istiyorum.

Yürütmekte olduğum bir oyun terapi seansı sırasında anne, babasından beklediği ilgiyi göremeyen bir danışanımın söylediği üzerine tahlil önereceğim. (Danışanımın ailesinden müsaade aldığım için rahatlıkla iki, üç diyalog paylaşacağım.) Kendisiyle ailesinden ne kadar ilgi beklediği üzerine konuşma gerçekleştirdiğimiz sırada bana aynen şu sözleri iletmişti.

Danışan: ” Annem meskene geldiğinde direk koltuğa uzanıyor ve kalkmak istemiyor. Halbuki ben onunla 15 dakika bir şeyler yapmak istiyorum” dedi.

Ben:” Ne yapmak istersin birlikte?” dedim.

Danışan:” Birlikte 15 dakika fotoğraf yapsak, hamurla oynasak bana yetecek” dedi.

İşitmiş olduğum hüzün ve sevgi dolu beklenti sözü benim bu yazıda vermek istediğim iletisi oluşturdu. Bu diyaloglarda dikkatinizi çekmek istediğim iki konu var.

Birincisi müddet. Aslında ne kadar minimal ve uygulanabilir bir süreyken, uygulanmaması çocuğu hayli üzebiliyor. Tam bu noktada şayet “ Hocam lakin çocuklar daima dahasını istiyor. Bu müddetin artmasını isteyecekler, bir yerden sonra yetmeyecektir” derseniz size “Bu keşke olsa” derim. Zira çocuğunuzun bunu istemesi son derece doğal olmakla birlikte aranızda sağlıklı bir etkileşimin ve paylaşım alanının olduğuna işarettir. Bunun da bir anne-baba için hayattaki en pahalı şeylerden biri olacağını düşünüyorum.

İkincisi ise anneyle yapmak istediği aktivite çeşidi. Bu ortada örnek sadece anneyi kapsıyor ancak her iki ebeveyn içinde beklentisi birebirdi danışanımın. Tabi ki çocuğun ilgi göremediği kimse ona bağlı olarak beklentisi gelişebiliyor. Dikkatinizi çekmek istediğim konuta yorgun, hudutlu,stresli yahut dertli geliyorsanız oyun oynamak ilaç üzere gelmez mi? Hele örnekteki üzere fotoğraf yapmak ya da hamurla oynamak terapi tesiri yapacaktır.

Sonuç olarak genel manada çocuklarınızın sizden isteği birlikte çok vakit geçirmek olmayabiliyor. (Eğer çok vakit geçirmek istiyorsa da âlâ işaret olduğunu yazmıştım)
Çocuklarınızın çoğunlukla size iletisi şudur:” Kâfi ki birlikte bir şey yapalım. Karşılıklı eğlenerek, öğrenerek, dinlenerek vakit geçirelim. Duygusal paylaşımda bulunalım. Birbirimizi sevdiğimizi, desteklediğimizi, onayladığımızı ve hoşgördüğümüzü hissedelim, hissettirelim”.

Çocuklarınızla birlikte keyifli bir hayat sürmeniz dileklerimle…