Sonbaharın kendini güzelce hissettirmeye başladığı şu günlerde hava sıcaklığının azalmasına paralel olarak gribal enfeksiyonlarda da artış gözlenmeye başladı. Sonbaharı sağlıklı geçirebilmek için bağışıklık sistemini güçlendirmek, bunun için de hiç elbet kâfi ve istikrarlı beslenmek gerekir.
Bağışıklık sistemi bedeni hastalıklara karşı koruyarak ziyanlı mikroorganizmaların ve tümör hücrelerinin yok edilmesini sağlar. Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi ve desteklenmesi; hastalıklara karşı direnç kazanmak, soğuk algınlığı, grip ve kanserden etkilenme mümkünlüğünü azaltmak için kıymetlidir. Sık tekrarlayan ağır enfeksiyonlar bilhassa bağışıklık sisteminin zayıfladığı devirde ortaya çıkar. Enfeksiyonlar bağışıklık sistemini hasara uğratır, bu da bedenin direncini düşürür. Bağışıklık sistemindeki zayıflığın en yaygın nedeni ise besin yetersizlikleridir. Fazla ölçülerde şeker tüketimi, alkol kullanımı, yetersiz protein alımı, obezite üzere durumlar bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açar. Kaliteli ve kâfi protein tüketimi ile birlikte antioksidan özellikli besinlerin tüketimi bedenin direncinde artış sağlar.
Antioksidan özelliğe sahip olan A, B, C, E vitaminleri, selenyum, çinko, demir, magnezyum mineralleri, omega 3 ve omega 9 yağ asitlerinin besinlerden doğal yolla karşılanması gerekir. Bilinçsizce tüketilen vitamin ve mineral preparatlarının sonluluk, baş ağrısı, halsizlik, saç dökülmesi üzere olumsuz sonuçlar doğurabileceği unutulmamalı, bu cins preparatlar katiyen hekim denetiminde kullanılmalıdır.
Sonbahar mevsimi ile birlikte günlerin kısalması ve hava sıcaklığında düşmeler, fizikî aktiviteyi de sonlandırmaktadır. Bilhassa son yıllarda teknoloji alanındaki gelişmeler güç harcamasının önemli ölçüde azalmasına ve besin alımının artmasına yol açmaktadır. Bu durum da obezitenin artmasının en değerli nedeni olarak gösterilebilir. Hareketsizlikle birlikte sıvı tüketiminin ve lifli besin alımının azalması kabızlık sorununu gündeme getirir. Bunun için de bilhassa kurubaklagil ve kepekli tahılların, C vitamininden varlıklı zerzevat ve meyvelerin tüketiminin arttırılması, günlük sıvı tüketiminin de 2-2,5 lt altına düşürülmemesi gerekir. Kurubaklagiller haftada en az 2-3 defa, tam taneli tahıllar da (esmer pirinç, tam buğday) günde 5-6 porsiyon tüketilmeli, beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği tercih edilmelidir.
Günde en az 5 porsiyon kadar taze zerzevat ve meyve tüketilmesine itina gösterilmesi de bedenin direncini arttırmak için ehemmiyet taşır. Zerzevat ve meyve tüketilirken dikkat edilmesi gereken nokta; kabukları ile birlikte yenilebilecek olanları kabuklarını soymadan, bol su ile yıkayarak, mevsiminde tüketmektir. Kabukları ile tüketilemeyenler ise çok ince soyulmalıdır, çünkü zerzevat ve meyvelerde dış kabuklara yakın kısımlarda vitamin ve mineral yoğunluğu daha fazladır. Pişirirken de iri modüller halinde doğranarak az suda ağzı kapalı olarak pişirilmesi ve pişirme suyunun dökülmemesi önerilir. Ayrıyeten meyve olarak C vitamininden varlıklı olan turunçgillerin suyundan fazla posa alımını artırmak için kendisinin tüketilmesi epeyce faydalıdır.
Sonbaharda güneş yüzünü daha az gösterdiğinden D vitamini gereksinmesini karşılamakta sorun yaşanır. Bilhassa güneşli havalarda 20 dakika kadar güneş ışığından direkt yararlanılması gerekir. Ayrıyeten kesinlikle haftada en az 2 sefer balık tüketilmelidir. Beden ısısındaki azalma ve fizikî aktivite kısıtlılığı da hesaba katılarak yağ ve şeker ölçüsü azaltılmalıdır. E vitamini alımı açısından günde 2 porsiyon kadar yağlı tohum (badem, ceviz, fındık) tüketilebilir. Yemeklerin pişirilmesi esnasında yağ kullanılması, yağlı tohumların ve süt, yoğurt, et, yumurta üzere yiyeceklerin de yağ içermesi nedeniyle pişirme prosedürü kıymetlidir. Yağda kızartma ve kavurmadan kaçınılmalı, haşlama, ızgara, buğulama, buharda ya da fırında pişirme usulleri tercih edilmelidir. Şeker tüketimini de kıymetlendirmek gerekirse; meyvelerde, sütte ve tahıllarda doğal olarak şeker bulunur. Bunların yanı sıra birtakım yiyeceklere de rafine şeker olarak sonradan şeker eklemesi yapılır. Rafine şekerler kan şekerinde ani dalgalanmalara yol açacağından tatlı tüketiminde kısır döngüye neden olur. İstikrarlı beslenme için en uygun olanı ise şeker gereksinimini besinlerden doğal olarak karşılamaktır. Tatlı tüketiminden kaçınmak, tüketilmesi durumunda da ölçüsüne dikkat etmek, hamur işi ve ağır tatlılar yerine sütlü, meyveli hafif tatlıları tercih etmek daha yanlışsız olur. Azar azar ve sık sık beslenmek her vakit olduğu üzere tekrar değerlidir. Sık aralıklarla az besin tüketimi tokluk hissi sağlayacağından bir sonraki öğünde tüketilecek ölçünün azalmasını sağlar.
Ekinezya, zencefil, ıhlamur, kuşburnu, kekik, adaçayı üzere bitki çaylarının da kış hastalıklarına karşı olumlu tesirleri vardır. Bu tip çaylar birbirleri ile karıştırılmadan günlük tüketilebilir.
0 Yorum