Şekersiz şeker hastalığı su diabeti, temiz diabet yahut daha bilimsel ismi ile diabetes insipidus olarak bilinir. Bu hastalığın aslında şeker hastalığı (diabet) ile ilgisi yoktur. Bildiğimiz şeker hastalığında olduğu üzere kan şekerinde yükselme kelam konusu değildir. Şeker hastalığına benzeyen tarafı çok susama, çok su içme ve çok idrara çıkmadır. İçilen su ve yirmi dört saatte yapılan idrar için çok sözü bu zahmetli hastalıkta hafif kalmaktadır. O kadar çok idrara çıkma vardır ki bir günde çıkarılan idrar ölçüsü en az üç litredir hatta yirmi litreyi bile aşabilir. Çıkarılan idrarın ölçüsü ile orantılı olarak da olağandan çok daha fazla su içilir. Kimi hastalar bu durumu “teneke dolusu su içmek” halinde tanımlarlar. İdrar çok suludur böylelikle olağan idrarın yoğunluğundan çok daha düşük bir yoğunluğa sahip olur. Hasta sıklıkla idrarını tutamaz hale gelir hatta gece uykuda yatak ıslatmaları bile olabilir. Zati sık idrara kalkmaktan hasta gerçek düzgün uyuyamaz. Hasta çıkardığı idrarın karşılığında su içmezse suyunu kaybeden meyve-sebze üzere kurur, buruşur. Bu susuzluk hali bir epey sıhhat problemine yol açar hatta hayatı tehdit eder hale bile dönüşebilir.
Su diabeti böbrek–beyin ekseninde beden sıvı istikrarının bozulmasından kaynaklanır. Sıvı istikrarı nasıl sağlanır? Su besinlerle, bedende besin unsurlarının yakılması ile ve en değerlisi içerek alınır, idrar-dışkı ve barsak salgıları, terleme, teneffüs yolu ile atılır. Böbrek sirkülasyondaki sıvı fazlasını kandan çeker. Sıhhat bakımından bedene ziyanlı olan unsurları vücuttan uzaklaştırmak üzere böbrekte oluşan bir grup fizyolojik olaylar sonucu idrar meydana gelir. İdrar mesanede depolanır. Mesane dolunca idrar yapma hissi ortaya çıkar ve boşaltılır. Şayet her hangi bir sebepten sıvı alımı az ise yahut bedenden ishal-aşırı terleme-aşırı kusma vs. üzere nedenlerden ötürü çok sıvı kaybı olmuşsa sağlıklı insanın böbrekleri sıvıyı bedende tutmak için az idrar üretirler. Gece uykuda beden metabolizması azaldığı için de böbrekler az idrar yapar. Bu sayede insan sabaha kadar idrar yapmadan uykusunu rahat uyur. Böbrekleri az yahut çok idrar yapması için yöneten merkez beyinde hipotalamus denen bölgedir. Hipotalamus vazopressin isminde bir hormon üreterek böbreklere buyruklarını bu hormon ile gönderir. Vazopressinin başka ismi antidiüretik hormondur. Antidiüretik hormon idrar yapmayı önleyen-idrarı tutturan hormon manasına gelir. İdrar tutturan hormon beyinde hipotalamusta üretildikten sonra hipofiz bezinin gerisinde depolanır ve gereksinim halinde böbreklere ulaşmak üzere dolanımdaki kana verilir. Böbreklere ulaştığında idrar üretmek üzere sirkülasyondan çekilen suyun bir kısmının geri emilerek tekrar kana verilmesini sağlar. Böylelikle idrar ağırlaştırılmış olur. Bedenin suya muhtaçlığı varsa idrar tutturan hormon sayesinde suyun geri emilim süreci artırılır ve idrar azaltılır. Suyun bedenden daha çok
atılması gerekiyorsa hormonun salgısı ve tesiri azaltılarak idrar yoğunluğu azaltılır böylelikle atılan idrar ölçüsü artırılır.
Trafik kazası-kavga-yüksekten düşme-beyin ameliyatı-beyin tümörü üzere nedenlerle beyin hasarı oluşması, bazen de genetik sebeplerden ötürü idrar tutturan hormon üretimi yahut depolanması azalırsa idrar ağırlaştırılamaz, suyun böbreklerden geri emilimi olmaz, çok idrar üretimi olur ve bedenden fazla su atılır. İdrarla haddinden fazla su kaybı yüzünden de susuzluk hissi olur. Hasta kaybettiği suyu karşılamak üzere olağandan çok daha fazla su içmek zorunda kalır.
Böbreklerin bir kan hastalığı olan orak hücreli anemi, polikistik böbrek hastalığı, böbrek yetmezliği üzere hastalıklardan yahut psikiyatri ilacı olan lityum üzere ilaçlardan ziyan görmesi., idrarı böbreklerden mesaneye taşıyan idrar borularının taş-tümör-iltihap vs ile tıkanması ya da genetik kusurlar yüzünden böbrekler idrar tuturan hormona yanıt veremeyebilir. Bu üzere durumlarda da idrar ağırlaştırılamaz ve şekersiz şeker hastalığı ortaya çıkar.
Bazı hastalarda beyindeki susuzluk merkezi bozulur. Hasta ne kadar su içerse içsin beyin bedene kâfi su girdiğini algılayamaz ve susuzluk hissi baskılanamadığı için hasta daima su içer. Fazla sıvı idrar tutturan antidiüretik hormon sentezini baskılar. Sonuç prestiji ile devamlı su içme kelam hususudur. Hasta su zehirlenmesi yüzünden kaybedilebilir.
Gebelikte plasentadan (çocuğun eşi) salgılanan birtakım kimyasallar annedeki idrar tutturan hormonu tahrip eder. Bu da şekersiz şeker hastalığına yol açar.
Bazı ruhsal rahatsızlıklarda da şekersiz şeker hastalığına emsal durumlar görülebilir.
Hastalığın tanısı ilgili uzman doktor tarafından konduktan sonra sebebe yönelik tedavi yapılır. Tedavi ve sonrasında hasta daima denetim altında tutulur.
Değerli okuyucular hastalıksız-sorunsuz-sağlıklı ve memnun bir ömür diliyorum
0 Yorum