Rahim Ağzı Kanseri

NASIL OLUŞUR:

Bayanlarda göğüs ve kolorektal kanserlerden sonra, en sık görülen 3. kanser cinsidir. Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) aktüel olarak tüm dünyada 2 milyondan fazla bayanda rahim ağzı kanseri olduğunu varsayım etmektedir. Her yıl yaklaşık 500,000 yeni rahim ağzı kanseri olgusuna teşhis konur . Hastalık bilhassa gelişmekte olan ülkelerde sık görülür.Bu bölgelerde sistemli tarama programları olmadığından ötürü kanser tedavi edilemeyecek geç etapta tanınmaktadır.  

    Rahim ağzı kanserinin oluşumundan   HPV virüsü sorumlu tutlmaktadır . HPV’nin yüzden fazla tipi bulunmakta . Başta  TİP 16 ve 18 olmak üzere , 20 den fazla yüksek riskli HPV tipi bulunmaktadır . HPV cinsel temas  esnasında , vajinal yahut servikal mukozadan yahut bütünlüğü bozulmuş ciltten geçiş gösterebilir. HPV  bulaşmasını takiben enfeksiyöz değişiklikler görülür.  Virüs bulaşma sonrası kanda ağır olarak izlenmez(viremi yapmaz). Bedenimizdeki bağışıklık karşılığını arttırıcı hücrelerden(antijen sunan hücreler) kaçar, enflamasyon oluşturmaz.  HPV enfeksiyonu sonrası çok güçlü olmasa da bağışıklı karşılığı oluşmakta ve HPV enfeksiyonu ortalama bir yıl içerisinde %70’i ,iki yıl içerisinde %90 oranında bedenden temizlenmektedir. Hastaların %10’unda ise virüs bedenden temizlenemez. Temizlenmeyen viral genler rahim ağzı hücrelerinde DNA ‘nın yapısına  entegre olarak , hücrelerin denetimsiz çoağlamsına ve yayılmasına neden olur . Kimi kofaktörler bu süreci kolaylaştırabilir: çevresel(tütün eserleri kullanımı, uzun müddetli doğum denetim hapı kulanımı, çok doğum yapmak, öbür cinsel geçişli hastalıkların eşik etmesi ), viral (viral yük ölçüsü, HPV gibisi virüsler) ve bilinmeyen(genetik faktörler, bağışıklık sisteminin durumu) olarak sınıflandırılabilir. Hastalık gelişme süreci uzun olup bu periyot zarfında yapılan tarama testlerinde rahim ağzında bulunan olağandışı hücreler  smear testinde saptanabilmektedir . Virüs bulaşından kanser öncüsü gelişimine kadar geçen mühlet yılları bulabilr , bu da tertipli tarama programı varlığında hastalığın erken kademede tespitine imkan tanır. 

 BELİRTİLER: 

    Erken periyotta çoklukla bulgu yoktur. Daha ileri aşamalrda makus kokulu akıntı  , kanlı akıntı , bağ sonrası kanama , olağandışı vajinal kanama görülebilir. İleri evrelerde  pelvik bölgedeki hudut uçları tutlmasına bağlı bel, bacak ağrıları , üreter tutulumunda böbrek yetmezliği gelişebilir. 

TANI :  rahim ağzından alınan doku modüllerinin patolojik incelenmesi ile konur. Biopsi kolposkopi altında yahut görünen kitle varlığında direkt uygulanabilir. Teşhis konduktan sonra hastalığın  yayılımını kıymetlendirmek açısından ek tetkiklere muhtaçlık olabilir.  Serviks kanseri evrelemesi radyolojik çalışma ve muhtemel öteki tanısal testlere ek olarak pelvik ve rektal muayeneye dayanır. 

• Rektovajinal muayene; makat  ve vajinal bölgenin birebir anda muayene edildiği, muayenehane şartlarında yapılabilen kolay bir pelvik muayene formudur. Hekiminizin serviks kanserinin serviksi geçen yayılımı olup olmadığını anlamasına yardımcı olur. 

• Bilgisayarlı tomografi, MR, PET (Pozitrom Emisyon Tomografi) taraması; bu prosedürde damar içine radyoaktif glukoz enjekte edilir. PET’te, glukozun yüksek oranda kullanıldığı beden bölgeleri belirlenir. PET imajlarında kanser hücreleri daha parlak görünür zira kanser hücreleri olağan hücrelerden daha faaldir ve daha çok glukoz kullanır. 

• Kanserin göğüs ya da akciğerlere yayılımını belirlemek için akciğer sinemaları. 

• Kan sayımı, böbrek işlevlerini ve bağlı organların işlevlerini kıymetlendiren kan testleri. 

• Sistoskopi; ince bir kamera yardımıyla idrar torbasının içini kıymetlendirmek üzere yapılan, ayaktan yapılan bir prosedür. Şayet kanserin idrar torbasına yayıldığı ya da böbrek ile idrar torbası ortasındaki israr akışında bir tıkanıklık kuşkusu varsa hekiminiz bu testi önerecektir. Sistoskopi kullanılarak biyopsi de alınabilmektedir. 

• Proktoskopi; anal ve rektal kanalı görmeye yarayan ve ince bir kamera kullanılan diğer bir ayaktan yapılan testtir. Hekiminiz şayet klinik muayenede kanserin büyümesinin servikstenrektal kanal içine yanlışsız olduğunu düşünürse bu testi önerecektir. 

    Tedavi: hastalığın evresi ve  hastanın çocuk doğurma isteğine  nazaran belirlenir.

 Erken evrelerde yakalanan serviks kanserinin tedavisi  çoklukla cerrahidir ve muvaffakiyet oranları yüksektir.

Cerrahi
Küçük, erken evre kanseri olan hastalar histerektomi (rahim ve rahim ağzının çıkarılması) ile cerrahi olarak tedavi edilebilir. Serviks kanserinin yayılımına bağlı olarak değişik histerektomi tipleri önerilebilir. Cerrahi operasyon, klasik açık ameliyat ya da laparoskopi yahut robotik cerrahi üzere en az invaziv sistemler kullanılarak yapılabilir. Ameliyat şeklinin seçimi, cerrahın tecrübesi ve tercihi, kanserin boyutu ve hastanın anotomik yapısı  üzere bir çok faktöre bağlı olarak yapılır.
Doğurganlığı koruyan cerrahi seçenekleri: 

• Servikal konizasyon: Bu ameliyatta serviks koni halinde çıkarılır. Kanserin ne kadar ilerlediğini belirlemek ya da çok erken kanserleri ve kanser öncesi servikal değişiklikleri tedavi etmede kullanılabilir. 

• Radikal trakelektomi: Bu ameliyatta erken evre serviks kanseri olan hastalarda serviks ve etrafındaki dokular çıkarılır lakin mümkün gelecek gebelik için rahim yerinde bırakılır. 

• Basit Histerektomi: Bu ameliyatta yalnızca serviks ve uterus çıkarılır.  Bu prosedür yalnızca mikroskopik olarak belirlenebilen çok erken evre serviks kanserli hastalar için uygundur. 

• Radikal Histerektomi: Bu ameliyatta rahim ve serviks parametrium ismi verilen serviks etrafındaki yumuşak dokular ile birlikte çıkarılır. Ayrıyeten vajina kubbesinin küçük bir kısmı da çıkarılır. 4 santimden küçük tümörü olan serviks kanserli hastalarda uygulanılan en sık prosedürdür. Bu cerrahi çoklukla 7 ila 14 gün boyunca mesanede kalacak bir kateter gerektirir. Radikal histerektomi, kolay histerektomiye nazaran daha komplike ve kapsamlı bir prosedürdür. 

• Pelvik lenf düğümü diseksiyonu: Lenf nodu diseksiyonu kanserin lenf noduyla serviks dışına yayılım gösterip göstermediğini anlamamızı sağlar. Lenf kanalları, lenf sıvısını lenf düğümlerine boşaltarak organlar için kanalizasyon sistemi misyonunu üstlenir. 

Radyoterapi, Kemoterapi ya da Her İkisi Birden
Serviks kanseri ayrıyeten, kanser hücrelerini öldürüp yayılımlarını önlemek üzere radyoterapi, kemoterapi ya da her ikisi birden kullanılarak da tedavi edilebilir. Kanserin evresine bağlı olarak radyoterapi, dışarıdan (vücut dışından makine kullanarak), içeriden (kanser içine ya da yakınına direk radyasyon vermeye yarayan bir sistem kullanarak) ya da ikisi birlikte uygulanabilir. Kemoterapide kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanılır. Kemoterapi ilaçları ağız yoluyla ya da kas içi yahut damar içine enjekte edilerek deveran sistemine katılır ve böylelikle bedendeki kanserli bölgeye giderek tesir gösterir.

Takip :
Birinci 3 yıl için 3 ayda bir, sonraki 3 yıl için 6 ayda bir  denetime çağırır. Bu vizitler sırasında tipik olarak Pap smear testi ve pelvik muayene yapılır. Rastgele bir istenmeyen belirti olması durumunda ya da rutin tarama için radyolojik görüntüleme yolu istenebilir.