Obezite Tedavisi Nasıl Yapılır ?

Obezite tedavisinde yapılan en büyük yanlış, süratli kilo vermenin hedeflenmesidir. Süratle verilen kiloların
süratle geri alınması, bunun sonucunda yaşanan düş kırıklıkları hastada motivasyon kaybına neden olur.
Bu yüzden daha tedavi başlangıcında gerçekçi gayeler belirlenmelidir (6 ayda %5-10 kilo kaybı gibi).
Beden yükündeki %10 kadar bir azalma bile risk faktörlerinin besbelli olarak azalmasını sağlar. Örneğin
yağ dokusundaki 1 kg’lık azalma sistolik kan basıncında 2 mmHg, diyastolik kan basıncında ise 1 mmHg
kadarlık bir düşme sağlar ki, bu sonuç bir antihipertansif ilacın sağladığı kadar aktiflik demektir.

Kilonun korunması uzun periyodik davranış değişikliği, istikrarlı ve sağlıklı beslenme ve fizikî aktivitenin
artırılmasına bağlıdır. Bu hedefe yönelik olarak tedavide ana nokta güç alımının azaltılması ve enerji
harcanmasının artırılmasıdır. Obezite tedavisinde beslenme tedavisi, fizikî aktivite, davranış tedavisi,
ilaç tedavisi ve cerrahi tedavi üzere çeşitli tedavi sistemleri uygulanmaktadır.

Obezite Tedavisi Nasıl Yapılır ?

Obezite ile uğraşta; diyet (Tıbbi Beslenme) tedavisi, fizikî aktivite (egzersiz), davranış tedavisi
(beslenme modeli), ilaç tedavisi, kombine tedavi ve cerrahi tedavi üzere çeşitli tipte tedavi yöntemleri
uygulanmaktadır.

Tedavi maksatları %10’luk kilo kaybına odaklanmış olup gaye kilo kaybının uzun müddet idamesinin
sağlanmasıdır. Kilonun korunması uzun vadeli davranış değişikliği, istikrarlı ve sağlıklı beslenme ve
fizikî aktivitenin artırılmasına bağlıdır. Bu gayeye yönelik olarak tedavide ana nokta güç alımının
azaltılması ve güç harcanmasının artırılmasıdır. Gün içinde harcadığımız güç çeşitleri şunlardır:

1- Bazal metabolizma,
2- Öğün bağımlı güç harcanması (gıdaların termik etkisi)
3- Fizikî aktivite için kaybedilen güç.
Bazal metabolizma günlük gücün %60-70’i, besinlerin termik tesiri %10’u, fizikî idman ise sedanter
yaşayanlarda %10-15, faal şahıslarda ise total gücün %30-40’ı dır.

Diyet (Sağlıklı beslenme) Tedavisi:

Diyet uygulanabilir, ucuz ve inançlı bir seçenek olmakla birlikte şahsa özelolmalıdır. Diyet tedavisinde
gaye güç açığı oluşturarak beden yağ depolarında azalma sağlamaktır. Kas ve yaşamsal organlarda
hücre kaybı olmadan yağ depolarında azalma sağlanmalı, vitamin, mineral ve elektrolit kaybı
önlenmelidir. Genelde 500-600 kkal/gün kalori kısıtlaması haftada 0.5 kg ve 6 ayda %10 kadar bir
zayıflamaya neden olur. Gün içerisinde alınan toplam güç alımı kısıtlamak için bir çok obez öğün
atlamakta, fakat açlık dürtüsü daha sonra daha fazla besin alımı yaratmakta ve besinlerin termojenik
tesirleri de azalmaktadır. Bu yüzden günlük kalori bölünerek kahvaltıda %20-25, öğlen yemeğinde %30-35,
akşam yemeğinde %30-35 oranlarında sık yemek yemeleri ve açlık hissinin baskılanması değerlidir.

Egzersiz:

Egzersize başlamadan evvel kesinlikle kalp ve akciğer testlerinin yapılması gerekir. Başlangıçta 30-45
dakika/gün haftada 3-5 gün orta derecede fizikî aktivite için teşvik edilmelidir. Haftada 2,000 kkal
harcamak için yaklaşık haftada 7 saat (420 dk) çabuk yürüyüş yapmak gerekir. Ayrıyeten hastanın yaşı, ek
hastalıkları değerlendirilmeli ekzersiz planlaması şahsa özel yapılmalıdır. Öncelikle haftada 3 gün 10 dk.
yürüyüş ile başlanır. Haftada en az 5 gün 30-45 dk’ya artırılır.

Davranış Tedavisi:

Fiziksel aktiviteyi artırmak ve diyet tekliflerine uyma zorluğu yaşayan bireylerde ahengi artırmak için
davranış tedavilerinden de yararlanılır. Davranış tedavisi kişinin motivasyonunu artırır. Terapistin
idaresinde haftada 1-2 saatlik oturumlar halinde 10-15 kişilik kümelerle 12-20 hafta uygulanır. 6 ay
haftada bir, sonra ayda 1-2 kere olan toplantılar iki yıla kadar uzatılabilir. Lakin tek başına davranış
tedavisi obezite tedavisinde kâfi değildir. Davranış stratejileri 4 ay-1 yıl içinde diyet ve egzersizle
oluşturulan kilo kaybını bazalin %10 u kadar arttırır. İlaç tedavisi yada çok düşük kalorili diyet (ÇDKD) ile
kombine uygulanması önerilmektedir.

Cerrahi Tedavi :

Yaşam stili değişikliği, diyet , idman ve ilaç tedavisine karşın başarısız olan olgularda; cerrahi
usuller muteber ve tesirlidir. Şiddetli obezite BKİ>40 kg/m2 ve BKİ’i 35-40 ortasında lakin obezite ile
bağlantılı hastalık için yüksek risk taşıyan şahıslar cerrahi tedavi için adaydır. Obezite cerrahisinde alınan
besinlerin azaltılması için mide ve ince bağırsağa teşebbüs uygulanır. Cerrahi öncesi hastalar risk ve
faydalar konusunda bilgilendirilmeli, endokrinologlarca muayene edilmeli, ilgili laboratuvar testleri
yapılmalı, psikiyatrik açıdan değerlendirilmeli multidisipliner bir yaklaşımla incelenmelidir.

Obezite tedavisinde kullanılan cerrahi prosedürler şunlardır:

Gastrik rezeksiyon

• Horizontal gastroplasti
• Vertikal bantlı gastroplasti
• Gastrik bantlama

Malabsorbsiyon yapan yöntemler

• Jejenoileal by pass
• Retrokolik loop by-pass
• Roux-en Y gastrik by pass

Kombinasyonlar

• Laparaskopik anti-obezite cerrahisi
• Biliyopankreatik diversiyon
• Liposuction
• Lipektomi biçiminde sıralanabilirler.

Ayarlanabilir gastrik band (mide kelepçesi olarak ta bilinmektedir) prosedüründe uygun bir band midenin
üst bölümüçevresine yerleştirilir. Band ilerleyici olarak küçük bir kese yaratmak için sıkıştırılır. Düzenli
uygulama için iğne gerekir. Teknik olarak kolay, geri dönüşümlü ve malabsorbsiyon riski yoktur. Yakın
izlem ve tertipli bant ayarı gerektirir. Hasta şekerleme ve yüksek karbohidratlı sıvı tüketirse tedavi
başarısız olur.