OBEZ KİME DENİR?

Vücudundaki yağ ölçüsü, sıhhatini berbat tarafta etkileyecek kadar artmış şahıslara “obez” diyoruz.Burada, basitçe kilo-boy oranı olarak tanımlayabileceğimiz beden kitle indeksi (VKİ)değeri bizim için yol gösterici oluyor (VKİ: kg/m²). Buna nazaran beden kitle indeksi 40’ın üzerinde olan hastalar“morbid obez” olarak isimlendiriliyor. VKİ kıymetlerinin karşılıklarıyla ilgili aşağıdaki uygulamaincelenebilir.

• <25 : Sağlıklı Kilo

• 25 -29.9 : Kilolu

• 30 -39.9 : Obez

• >40 : Morbid Obez

• >50 : Harika Morbid Obez

• >60 : Harika Muhteşem Morbid Obez

OBEZİTEYLE ARTAN HASTALIKLAR NELERDİR?

Obezite, başta şeker hastalığı ve kalp-damar hastalıkları olmak üzere birçok hastalığa sebep olmaktadır. Son devirde yapılan araştırmalar obeziteyle artan hastalıklar ortasına birtakım kanser tiplerini de katmıştır.Yine kimi çalışmalara nazaran, morbid obez insanların ortalama ömür mühletleri, olağan popülasyona nazaran 10-20 yıl daha az olmaktadır. Aşağıda obeziteyle artanhastalıklardan kimilerini görebilirsiniz:

• Tip II diyabet

• Yüksek tansiyon ve öteki kalp hastalıkları

• Safra kesesi patolojileri (Özellikle taş hastalıkları)

• Eklem hastalıkları (Özellikle diz eklemi hastalıkları)

• Kadınlarda polikistik over sendromu ve buna bağlı infertilite (kısırlık)

• Astım ve uyku apnesi

• Üriner sistem hastalıkları

• Gastroözofageal reflü hastalığı

• Erkeklerde testosteron düşüklüğü ve buna bağlı erektil disfonksiyon

• Gut

• Maligniteler (Rahim kanseri, Göğüs kanseri, Kolon kanseri, Prostat kanseri)

Yani obezite, tüm mortalite(ölüm) sebeplerinde artışa neden olmaktadır!!!

MORBİD OBEZİTE NİYE TEDAVİ EDİLMELİDİR ?

Morbid obezite öncelikle neden olduğu hastalıkların (yukarıda örneklerini verdiğimiz) düzeltilebilmesi için tedavi edilmelidir.Ayrıca ortaya çıkardığı psikososyal sıkıntılar ve getirdiğiyüksek mali yük de morbid obezite tedavisi için gereklilik oluşturmaktadır. Burada bilhassa vurgulanması gereken, morbid obezitenin bir hastalık olduğudur.

Morbid obezite, uğraş edilmesi gereken birhastalıktır!!!

MORBİD OBEZİTE CERRAHİ DIŞI SİSTEMLERLE TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ ?

Morbid obezite tedavisi için diyet, antrenman, davranış düzenlemeleri, çeşitli ilaçlar ve hormonlar üzere birçok cerrahi dışı usul kullanılmaktadır. Lakin bu formüllerle kilo kaybı sağlansa da, hastaların çabucak hepsi tekrar şişmanlar. Aslında bize başvuran hastalarımızın klasik sözleri şu biçimdedir: “ Hocam, diyet ve antrenmanla 6 ayda 30 kilo verdim fakat sonraki 4 ayda 40 kilo gerialdım.” Tabi ki hastadan hastaya buradaki kilo ölçüsü ve mühletler değişmektedir fakat tabir daima benzeridir.

Dünya literatürü incelendiğinde de cerrahi dışı formüllerle ilgili yorumların daima misal formda olduğu görülür:

*Medikal tedavi ile lakin %10 oranında kilo kaybı oluşurken, hastaların %95’i diyet öncesi kilolarına geri dönmektedirler.

*Atkinson et al. Am J ClinNutr, 1994

**Morbidobez hastalara uygulanan cerrahi dışı tedavilerin muvaffakiyet talihi çok düşüktür.

**Am J ClinNutr, 1992

***Hastaların birçoklarında cerrahi dışı yaklaşımlarla kabul edilebilir derecede kilo kaybı sağlansa da, en büyük handikap azaltılmış beden yükünün sürdürülmesindeki başarısızlıktır.

***GastrointestinalSurgeryFor Severe Obesity, NIH Consensus Statement, March 1991

Yani cerrahi dışı tekniklerle kalıcı kilo kaybı sağlamak çok zordur !!!

KİMLER MORBİD OBEZİTE CERRAHİSİNE ADAYDIR ?

Ek hastalıklar münasebetiyle erken ölümlere neden olması ve çok yaygın hale gelmesi nedeniyle morbid obezite tedavisinde cerrahi seçenek öne çıkmıştır. Morbid obezitenin cerrahi tedavisi “Bariyatrik Cerrahi” olarak isimlendirilir. Bariyatrik cerrahi ile uzun vadeli kalıcı kilo kaybı sağlanmakta, obezitenin metaboliketkileriazaltılarak birçok yandaş hastalık önlenmekte ve sağkalım artırılmaktadır.

Morbid obezitenin tedavisi cerrahidir !!!

Aşağıdaki koşulları karşılayan hastalar, ameliyattan yarar görmesini beklediğimiz cerrahi tedavi adayı hastalardır:

VKİ>40 kg/m² olan hastalar

VKİ 35-40 kg/m² olup kilo kaybı ile düzelmesi beklenen hastalığı olanlar:

-Tip II diyabet

-Kardiyo-respiratuar hastalıklar (Yüksek tansiyon, uyku apnesi, kolesterol yüksekliği vs…)

-Ciddi eklem hastalıkları

-Psikolojik hastalıklar

En az 6 ay diyet, idman üzere konservatif formülleri denemiş olanlar

18-65 yaş ortası hastalar

Endokrinolojik denetimlerinde salgı bezleri hastalığı olmayanlar

Alkol ya da husus bağımlılığı olmayanlar

Psikolojik durumu stabil hastalar

MORBİD OBEZİTE İÇİN UYGULANAN CERRAHİ SİSTEMLER NELERDİR ?

Obezite cerrahisi ile “sürdürülebilir kilo kaybı” hedeflenmektedir. Cerrahinin başka tekniklere üstünlüğü de budur. Bariyatrik cerrahi, fazla kilolarda %50’den fazla azalma sağlar. Bu noktada hastalarımızın bilmesi gereken konu şudur: Cerrahi tedavi, uzun vadeli izlem ve değerlendirmelerin olacağı bir sürecin birinci basamağıdır. Yani morbidobezite tedavisinde cerrahi, multidisipliner yaklaşımın bir ayağını oluşturur. Motivasyonu âlâ, tekliflerimize uyan, denetimlerini ihmal etmeyen, eğitimli hastalarda cerrahi tedavinin sonuçları daha düzgündür. Daha evvel de bahsetmiştik. Medikal tedavi uygulaması sırasında hastanın diyete göstereceği uyumluluk, cerrahi tedavi sonrası hastanın uyumluluğu hakkında bir kanaat oluşturabilir. Yani daha evvelden cerrahi dışı yolları uygun halde denemiş lakin kalıcı fayda elde edememiş hastalarda ameliyatla alınan sonuçlar daha yeterli olmaktadır.

Cerrahi uygulanacak hastalar; ameliyattan beklenen fayda, cerrahinin riskleri ve uzun vadeli sonuçları, ömür uzunluğu beslenme tertibi ve biyokimyasal takibin gerekeceği konusunda açıkça bilgilendirilmedir.Başta da belirttiğimiz üzere temelde iki tip obezite ameliyatı vardır: Kısıtlayıcı (Restriktif) yani hacim küçültücü teknikler ve emilim bozucu yani sindirimsisteminin bir kısmının devre dışı bırakıldığı prosedürler.

Günümüzde, laparaskopik ayarlanabilir gastrikband (LAGB), vertikalbandgastroplasti (VBG) ve jejunoilealbypass (JIB) üzere bir çok teknik, sebep oldukları komplikasyonlar ve birden fazla vakit revizyon cerrahisi (yeni obezite ameliyatı) gerektirmeleri üzere sebeplerden ötürü uygulanmamaktadır. Sleevegastrektomi ve küçük gastrik bypass son devrin en tanınan obezite ameliyatlarıdır.

Tüm bariyatrik cerrahi ameliyatlarılaparoskopik(kapalı) tekniklerle uygulanmalıdır. Çok özel durumlar haricinde, obezite cerrahisinde açık ameliyatın yeri yoktur!!!