Ebeveynliğin Formülleri

Günümüzde ebeveynlerin karşılaştıkları temel zahmetlerden biri, hayal ettikleri üzere anne baba olmanın zorluğu ile yüzleşmek olmaktadır. Çocuk sahibi olmadan evvel okunan, izlenen, düşünülen, tartışılan, hülasa teori kapsamındaki birçok şey uygulama basamağında anne babayı çıkmaza sokabilmekte ve yetersizlik hislerinin fitilini ateşleyebilmektedir. Ebeveynlik yalnızca kriz anlarında ortaya çıkan sorun çözme marifeti değil, 7/24 devam eden çok istikametli bir süreçtir.

Bilinçli ebeveynlik öncelikle ferdî dönüşümden geçmemizi gerektirir. Her insan çocukluğundan yaralarla çıkar. Çocukluğumuzun bütünleşmemiş tarafları, biz onları şuurlu bir halde bütünleştirmediğimiz sürece beynimizi terk etmeyip daima yine canlanır. Aslında kendi çocuğumuzu da büyütürken farkında olmadan otomatik pilota bağlarız yani çocukluğumuzda edindiğimiz kalıp ve hudutlardan yola çıkarız.

Küçük bir çocuktan davranışlarını düzeltmesini ya da kendine hakim olmasını isteyemeyiz zira tabiatı gereği bunu yapamaz. Çocuklar “olmayanları” değil, “olanları” içeren bir dünyada yaşarlar. Olayların öteki insanlara nasıl göründüğü, muvaffakiyet, öne geçme üzere yetişkinlerin zihinlerini meşgul eden meselelerin hiçbirisi çocuğun gündeminde yer almaz. Ebeveynlik bir “küçük anne” ya da “küçük baba” yaratmaya çalışmak değil, kendi imzasına sahip bir ruh yetiştirmektir. Kendi yanılgılarını yapma alanları olmayan çocuklar, ödünç alınmış hayatlar yaşar. Ebeveynliğin nasıl yapılacağı bir talimatlar dizisi halinde kalıplandırılamaz. Ortaya çıkan her yeni durumun içinde kendine has şekillenir.

Her çocuk ortam gerildiğinde sakin kalabilen anne ve baba ister. Onların gereksinimi olan şey her bahiste birebir fikri paylaşan ebeveynler değildir. Kıymetli olan ebeveynlerin sevgi ve hürmet ortamı içerisinde orta sıra uyuşmazlıklar çıksa da kusurlarını kabul edip özür dileyebilmesi ve bunları düzeltmek için gayret göstermeleridir. Farklılıkların kabulü sağlıklı ilgilerin temelini oluşturur. Anne, baba ve çocuk aile sisteminin birer modülüdür. Aile sistemi de başka tüm sistemler üzere kendi içerisinde daima istikrarda kalmaya çalışır. Bu istikrar farklı gelişim devirleri ve hayat olayları sırasında karşılaşılan olağan zahmetler nedeniyle bozulur. Sağlıklı aile sistemlerinde bozulan istikrar çeşitli düzenlemelerle tekrar kurulur. Bu açıdan konulan sonlar işler aksi gittiğinde yine gözden geçirilebilecek kadar esnek olmalıdır. Bu istikrarın tekrar kurulamadığı durumlarda ise problemler ortaya çıkar.

Çocuklarımız kendi yaralarımızın farkına varabilmek ve bu yaraların getirdiği sınırlılıkları aşabilmek için bizlere armağan edilmiş harikulade bir fırsattır. Şuurlu ebeveynlik hem ebeveyni hem de çocuğu temelden dönüştürecek güce sahip bir süreci içerir. Evvel kendi içsel süreçlerimizin farkına varmalı, yaralarımıza bugünün şuuru ile öteki açılardan bakabilmeli ve şartsız kabul unsurunu öncelikle kendi geçmişimiz için devreye sokabilmeliyiz. 

Özetle “hayalimizdeki üzere bir ebeveyn” olabilmek için öncelikle kendi davranış kalıplarımızı anlayabilmemiz gerekmektedir. Bu mevzuda gerektiğinde uzman dayanağının alınması duygusal dayanıklılığı yüksek çocuklar yetiştirmek açısından büyük kıymet taşımaktadır. Kişinin kendini kabulü ve davranış kalıplarının gerektiğinde tekrar düzenlenmesi otomatik pilotu devre dışı bırakıp hayata bağlanmayı da kolaylaştıracaktır. Bu süreç keyifli anne, keyifli baba ve memnun çocuk için epeyce değerlidir.