Son vakitlerde yaşanılan ve önemli kayıplarımız olan elazığ zelzelesinin akabinde Manisa daima sallanmaya ve insanlarda zelzele fobisi oluşturmaya başladı. Bir yandan da ortaya ansızın çıkan ve süratle yayılan corona virüsü insanlarda paniğe yol açtı. Sıhhatimizi ve ömrümüzü kaybetme korkusu ile gelecek korkusu yaratması çok insani bir endişe fakat bunun daima olması ve şahısta ağır tasa yaşatması ise problemlere yol açabilir. Bireyler hergün sarsıntı olacakmış korkusuyla ya da her an sallanıyormuş üzere kendini hissediyor veya herkese virüslü diye kuşkuyla yaklaşıyor sonuç olarak ise hayatını çok ve fonksiyonsuz formda olumsuz yönlendiriyorsa orada tehlike çanları çalıyor demektir. Zelzeleler de de, virüsler de de alınması gereken tedbirleri almak şuurlu davranmak çok olağanken ağır tasa dehşetiyle kişinin hayatınıı felç eden kaygı seviyesini ise düşürmek kolay değildir.
Yaşanan zelzeleler bir epey insan olarak istikrarımızı sarsacak kıvamda iken, bilhassa olay anında yakında bulunan ya da bulunmayan herkesi etkileyecek niteliktedir. Unutulmamalıdır ki, herkes tıpkı yansıyı tıpkı vakitte, tıpkı devamlılıkta göstermez. Travmada da yaşantı anında ya da yaşantıdan sonra, bir tesirle karşılaşılması mümkündür. Travmatik olaylar insanlarda farklı periyotlarda farklı reaksiyonlara neden olabiliyor.
Voltajın fazla gelmesi sigortayı attırır böylelikle beyin travmatik olaylarda daima uyarımda olup, işlemleme de zorlanarak kendini koruyamayabilir. Şok Periyodu diye kelam ettiğimiz sürecin, bir ay hissedilmesi olağandır sonradan tesirler azalmaya başlar. Şok devrinde şalterler kapalıdır yani konuşmak istenmeyen kendi kabuğuna çekiliş devridir. Daha sonrasında karmaşık hisler (suçluluk, endişe, dehşet) başlar. Daha sonlu ve hırçın bir sürece geçilir. Dikkat dağınıklığı, hatırlamada zahmet yaşabilir, iştah- uyku artışı ya da azalışı olabilir, tüm ömür koşulları kötüleşmeye başlayabilir. Aslına bakarsanız bu belirtilerin hepsi olağandır zira yaşananlar anormaldir. Patlamalar, kazalar, meyyit sayıları vs. her gün yaşanan normalize edilebilecek olaylar olmayıp istikrarımızı bozacak niteliktedir.
Peki şu an ne yapılabilir? Olay yerinde olmayan beşerler, olanlara nasıl dayanak olucaklarına ağırlaşmakta fayda vardır. Bilhassa olayı yaşayan bireye, yanında olduğunuzu hissettirin. Bu cins meselelerin psikolog ya da psikiyatriye danışılması, tahlil için birinci adım olacaktır. Zira travma sonrasında oluşan belirtilerinin, tedavi edilmesi mümkündür. Bu tedavilerden yararlanabilmek için konuşmaktan, paylaşmaktan, ve takviye aramaktan lütfen çekinmeyin.
Travma Yaşayan Bireylere Yapılmaması ve Söylenmemesi Gerekenler
-
Öncelikle ‘’Seni anlıyorum’’ demenin hiçbir yararı yoktur. Olayı yaşayan kadar anlamamız mümkün değildir.
-
Ön yargılı reaksiyonlarda bulunmayın.
-
Damgalamayın.
-
Konuşmak lakin konuşturulmaya zorlamamak gerekir. Anlatmak zorunda olmadıklarını unutmayın.
-
Yanlarında olmaya çalışın. Yemek, uyku ve ya birşeye ihtiyaları olup
olmadığını sormak kıymetlidir.
-
‘’Üzülme, ağlama’’ üzere sözler faydalı olmayacaktır bilakis ağlamak ve acıyı
bastırmamakta fayda vardır.
-
‘’Daha berbatı olabilirdi.’’ Usulünde ki cümleler travma yaşayan bireyle aranıza
uçurumlar örer, esasen onun için en berbatı olmuştur.
-
‘’Sen güçlüsün, atlatırsın.’’ demeyin kimse güçlü olmak zorunda değildir.
-
‘’Olayı düşünmemeye çalış, öteki bir şey konuşalım.’’ Tesirinin olmayacağı
cümlelerden biri daha…
-
Sadece dinleyip anlamaya çalışın. İnançta olduklarını hissettirip umutların
yok olmamasına dikkat edin. Ve bir uzmandan dayanak almaya çekinmeyin.
0 Yorum