Eskiden oyun oynamak için çocukların gereksinimi olan kolay nesnelerdi. Dönen, birleştirilebilen yahut renkli sade eşyalar oyunun içeriğine nazaran sembolleştirilirdi. Oyunların çoğunluğu için ise rastgele bir şeye bile gerek yoktu. Kuralları koyan ve değiştiren çocuklardı. Şayet oyun oynamak için bir konuta gereksinimimiz varsa, “Burası evmiş.” üzere bir varsayım hayal gücümüzün harekete geçmesine kafiydi. Hakikaten muhtaçlığımız olan tek şey, oyun arkadaşlarıydı. Sanayinin gelişimiyle oyuncakların sayısı ve vasfı da arttı. 80 ve 90’ların çocukları hayal güçlerine yardımcı olan oyuncaklarla tanıştı. Birinci periyot oyun konsolları da, oyun oynamanın formunda değişiklikler meydana getirse de, tabiatına ziyan verecek tesirlere sahip değildi. Gelişim psikologlarına nazaran gerçek dünyaya ilişkin ve yarı teknolojik bu oyunlar sağlıklı gelişim için gerekli olan toplumsal etkileşimi, yaratıcılığı, hayal gücünü ve gerçek dünyayla, tabiatla olan bağımızı sağlıyordu. 10-15 yıl üzere kısa bir müddette iPadler, akıllı telefonlar ve Xboxlar, “elektronik kokain”, “dijital eroin” olarak anılmaya başladı.
Çocuğumuz kitap okumak, arkadaşlarıyla birlikte futbol, basketbol, misket, saklambaç yahut lego oynamaktan heyecanlanırken, bilhassa Minecraft, Counter Strike, League of Legends, Dota üzere oyunların başından kalkmaz oldu. Bu sandığımız kadar makûs bir şey mi yoksa sadece yeni bir oyun çağına mı giriyoruz?
İlkokul öncesinde yahut bazen konuşmayı bile öğrenmemiş çocuklarımızın eline teknolojik aletler veriyoruz. Çocuklarımız birinci evvel diğer şeylerle ilgilenmeyi bırakıyor. Sadece tek bir oyuna odaklanıyor. Oyunlarda gerçek hayatta rastlamadığı şiddet öğelerine maruz kalıyor. Kendisini ve cihanı keşfetme yolu kıyamet sonrası bir dünyada canavarları öldüren bir karakter üzerinden ya da en kısa müddette en çok adamı öldüren bir terörist üzerinden gerçekleşiyor. Oyunu elinden almak isterseniz öfke nöbetleri geçiriyor. Ebeveynlerine karşı nahoş sözlere hatta şiddete başvurabiliyor. iPad elinde değilken hiçbir şeyle ilgilenmeden, dalgın, cansız ve sıkılgan bir formda etrafını izliyor. Bir gün size oynadığı oyunu hayalinde yahut gözlerini kapattığında gördüğünü söyleyebilir. Geceleri yatağında, gözleri kan çanağı ve transa girmiş bir halde onu ekrana bakarken bulabilirsiniz.
Bu yeni bir oyun çağı değil, sandığımızdan da makûs bir uyuşturucuyla karşı karşıyayız. Beyin görüntüleme teknikleri ışığında anlıyoruz ki, bu aletler kokain ve eroin üzere uyuşturucularla birebir bölgeleri etkiliyor. Yürütücü fonksiyon ve dürtü denetimlerinin gerçekleştiği frontal korteksle, dopamin üzere yeterli hissetmemizi sağlayan nörotransmitterler dijital uyuşturucaların tesiri altında. Beyindeki bu değişimler, çocukların okumaktan, bilimle ve tabiatla ilgilenmekten, spor yapmaktan aldığı zevki yok ediyor. Hasebiyle arkadaşlarıyla bir arada olmak da onlar için cazibeli bir şey olmaktan çıkıyor.
Ekrana bakmanın depresif hisleri arttırdığına, telaş ve agresyonu perçinlediğine dair araştırmalar mevcut. Çocuklar gerçeklikle bağını kaybederek psikotik semptomlar da gösterebiliyor. Bağımlılık çalışan uzmanlar, meth ve kokain üzere ağır unsurların tedavisinin, oyun ve toplumsal medya bağımlılarından daha kolay gerçekleştiğini söylemektedir. Tedaviye başlamadan evvel, ekran vasıtasıyla çok uyarılmış hudut sisteminin detoks yapması gerekir. Ağır olaylarda televizyondan bile başka kalmalıdır. Bu süreç 4-6 hafta ortasında sürecektir. Uyuşturucu bağımlısı bir kişi, bu hususlara maruz kalmadan günlü hayatını geçirebilirken, ekrana ve teknolojiye denk gelmeden yaşamak bir oldukça zordur.
Çocuklar tam bağımlı olmadan onları öbür şeylere yönlendirmemiz gerekmektedir. 12 yaşına kadar iPad ve bilgisayar kullanmamasına çalışmalıyız. Ekrana bakmadan oynana oyunları birlikte oynarak, onlardan nasıl zevk alınacağını öğretmeli, arkadaşlarıyla ve dünyayla organik bir münasebetin nasıl kurulacağını onlara tattırmalıyız. En değerlisi ise çocukları yalnız bırakmamak. Teknolojiye yönelen çocuklar, genelde yalnız bırakılan ve izole edilmiş çocuklardan meydana gelmekte.
0 Yorum