Sinüzit tanısı hastalığın hikayesi ile konur. Kolay bir soğuk algınlığında gerek burun şikayetleri gerekse öksürük yavaş yavaş azalarak 10 günde geçer. Birtakım olgularda 15 güne kadar uzayabilir. Lakin şayet 15 günden uzun mühlet devam eden burun tıkanıklığı + sarı-yeşil renkte iltihaplı burun akıntısı yahut geniz akıntısı tablosu varsa bu durum akut sinüzit olarak kabul edilip antibiyotikle tedavi edilmelidir.
Çocuk astım hastalarında soğuk algınlığı sonrası 15 günde geçmeyen burun akıntısı, geniz akıntısı yahut sarı-yeşil burun akıntısı varsa sinüzit öntanısıyla en kısa müddette çocuk alerji merkezine başvurulması gerekir. Birinci bir haftanın sonunda şikayetlerde azalma değil artma varsa; örneğin burun tıkanıklığı daha da artmış ve balgamlı öksürüğe dönmüşse ve öksürük şiddetini artırıyorsa yahut duruma sonradan ateş eklenmişse 15 gün beklenmeden doktora başvurulmalıdır.
Astımlı Çocuklarda Sinüzit Nasıl Tanınır?
Sinüzit burun tıkanıklığına eşlik eden önden iltihaplı burun akıntısı ve/veya geniz akıntısı şikayetlerinin bir soğuk algınlığı enfeksiyonundan sonra 10-15 günden uzun sürmesi olarak tanımlanır. Yılda 3 defadan daha fazla bu tip uzamış üst teneffüs yolu enfeksiyonu tablosu görülmesi tekrarlayan sinüzit olarak tanımlanır ki bu hastalık periyotları ortasında çocuk büsbütün güzel kalır. Belirtilerin 12 haftadan uzun sürmesi, ortada en az 1 haftalık tam düzgünlük periyodunun olmaması kronik sinüzit olarak tanımlanır.
Alerjik nezlesi olan çocuk astım hastalarında tekrarlayan sinüzit ve kronik sinüzit olağandan daha sık görülür. Hava yolu burundan başlayıp, soluk borusu ve bronşlarla devam eden bir bütün olduğu için bu yolun üzerindeki tüm sorunlar havayolunun öbür bölgelerine de refleks sistemler yoluyla tesir eder.
Örneğin, sinüziti olanbir çocuk astım hastasındabronşlarda da alevlenme duruma eşlik eder. Sinüzite bağlı geniz akıntısı içindeki iltihabimaddeler üstten aşağıya damlayarak bronşlarda da yangı (iltihap) ve buna bağlı hassas havayolu / astım tablosu oluşturabilir.
Astımı olan bir çocukta üst hava yolu yani alerjik nezle tedavi edilmezse tekrarlayan yahut kronik sinüzit tablosu akciğerlerin tedaviye güzel karşılık vermesini mahzurlar ve astım denetimi kaybolur. Çocukta beklenmedik formda astım atakları görülmeye başlar.
Sonuç olarak; “Tek Hava Yolu Tek hastalık” hipotezinden hareketle sinüzitin ve astımın başka ayrı değil, bunlara sebep olan alerjinin tek elden çocuk alerjisinde uzman bir çocuk hekimi tarafından tedavi edilmesi, hastalıkta tam denetimi sağlayacaktır.
Astım- Sinüzit Birlikteliğinde Alerji-Dışı Sebepler Nelerdir?
Çocuklarda sinüzitin en sık rastlanan sebebi alerjik nezledir. Çocuklardagörülen alerjik nezlede ödemli olan burun mukozası sinüslerin boşaldığı delikleritıkar ve sinüs boşluğunda biriken sümük iltihaplanır ve sinüzit oluşur. Gerek sinüzitin tetiklemesi ile gerekse altta yatan alerjinin bronş dokusunu alevlendirmesi ile hassas hava yolu (reaktif hava yolu) ve astım gelişir.
Ancak alerji dışında da burnu tıkayan başka durumlar da sinüzite ve bunun sonucu olarak astıma neden olabilir. Bu açıdan mekanik tıkanıklıkların araştırılması gerekir. En sık rastlanan mekanik burun tıkanıklığı nedeni septal deviasyon diye isimlendirilen burun kemiği eğrilikleridir. Burun kemiğinde eğrilik genetik olabileceği üzere, genetik olmadan da burun üzerine düşme formunda travma alınması sonucu gelişebilir. Septal deviasyonda gelişen burun içindeki hava yollarında düzensizlik ve hava akışının bozulması, sinüzite yer hazırlamaktadır. Çocuklarda burun kemiği eğriliklerine 18 yaşından evvel müdahale edilememektedir. Sık sık karbonatlı tuzlu su solüsyonları ile burnu yıkamak ve burnu açık tutmak sinüzit ataklarını azaltacaktır.
Sinüzite taban hazırlayan bir öteki mekanik faktör de geniz eti büyümesidir. Sık enfeksiyonlarla çaba sonucu büyüyen geniz eti (adenoid) bir müddet sonra burun gerisinde kronik bir tıkanıklık ve iltihap odağı oluşturmaya başlar. Bu safhadan sonra şayet ilaç tedavisiyle küçülmüyorsa ve orta kulakta sıvı birikimi (seröz otit) ve duyma kaybı üzere sonuçlara neden oluyorsa ameliyatla bu dokunun burundan uzaklaştırılması gerekir.
Bağışıklık sistemindeki zayıflıklar da mikropla çabada bedenin yetersiz kalmasına sık sinüzit olunmasına neden olur. IgA ve IgG pahasındaki düşüklükler bu istikamette en sık rastlanan bağışıklık yetersizlikleridir. IgA eksikliğinin alerjiyle en sık birlikte görülen bağışıklık yetersizliği olduğu bilinmektedir. Bu yüzden tekrarlayan sinüzit ve reaktif hava yolu /astım tablolarında alerji tespit edilmiş olsa bile IgA seviyesine bakılmalıdır. IgA eksikliğinin özgün bir tedavisi yoktur. Bağışıklık sistemini güçlendirecek besin ve aşılarla sinüzite karşı tedbir alınması mümkündür.
Çok sık görülmemekle birlikte kronik sinüzit ve çocuk astım birlikteliğinde” Kistik Fibrozis” diye isimlendirilen bir hastalığı göz arkası etmemek gerekir. Bilhassa büyüme geriliği ve kronik ishal tablosunun hastalığa eşlik ettiği hallerde araştırılmalıdır. Fakat büyüme geriliği ve kronik ishal olmadan da “Kistik Fibrozis” olabileceği de bilinmelidir. Öbür bir nedenin bulunamadığı çocuk kronik sinüzit ve polip olgularında Kistik Fibrozis” in araştırıldığı Ter Testi istenmesinde yarar vardır.
0 Yorum