Anne ve baba, çocuğunun geri kalmaması ve her istikametten başarılı bir hayat yaşaması için etrafında ondan daha başarılı bir çocuğu örnek göstererek kıyaslamaya ve ona özendirmeye çalışır. Bu büsbütün düzgün niyetli olsa da, sıklıkla kıyaslamaya maruz kalmak yetişkinliğimizi de etkileyecek önemli problemlere yol açar.
Bebeklik devrinde uzunluk ve kilosu kıyaslanır. Okul periyodunda ise ekseriyetle derslerdeki başarısı, tertipli olup olmadığı ya da uyku tertibi üzere toplumsal davranışlar kıyaslanır. Kendisinden daha başarılı bir çocukla kıyaslandığına şahit olan çocuk nasıl hisseder? Öncelikle kendini yetersiz hissedecektir. Kendini yetersiz hisseden çocuğun özgüveni sarsılabilir. Bu birinci reaksiyonlar zincir halinde öbür olumsuz davranışlara ve hislere yol açmaktadır.
Ebeveynlerin bu davranışı çocuğun arkadaşlarına olan bakışını tesirler. Yeni toplumsallaşmaya başlayan, arkadaşlarıyla bağlantılarını geliştirmeye çabalayan çocuğunuzun elinden birinci evvel bu sevgiyi alırsınız. Kıyaslandığı çocuklar da arkadaşları olduğu için, onlara duyduğu mahcubiyet, çocuğunuzu toplumsallaşmaktan korkar bir hale getirebilir. Arkadaşlarından uzaklaştıkça mutsuzlaşır, onları kıskanmaya başlar. Kendisinde bir eksikliğin olduğuna inanan çocuk evvel kendisine sonra ailesine karşı öfkelenir, küser, hırçınlaşır. Uyumsuzluk ve saldırganlık gösterir. Ya da bu reaksiyonlarını de saklayarak içe kapanık, utangaç ve özsaygı düşük bir birey olarak büyür. Çocuğunuzun berbat davranışlara odaklanarak, örnek davranışı öteki bir çocuk üzerinden göstermeniz hiçbir vakit çocuğunuzun onu edinmesine yol açmayacaktır, açsa dahil bu davranış da kıyaslanmanın baskısıyla meydana gelir.
Kıyaslama çocuğun geleceği için onarılamaz hasarlara yol açabilir. Çocuğunuz “Beni anlamıyorlar.” diye düşünürse tüm hayatını toplumla uyuşmaz bir halde geçirebilir. Ne kadar istese de hiçbir vakit başarılı ya da herkes tarafından kabul gören birisi olamayacaktır. Hayatın bir kıyas olduğunu öğrenmiştir. Karşılaştığı her şahsa ya kendinden daha üstün ya da daha aşağı olarak bakacaktır. Şayet içine düştüğü ruh hali onu anne-babasını cezalandırmaya itmediyse onları tatmin etmek için eforlar ve kendi öyküsünden kopar. Yalnızca onay görmek için yaşayarak kendisini sanal bir dünyanın içine hapsedebilir. Kendisini hiç olmadığı biri üzere göstermeye çalışır. Bu efor ona da kendisinin kim olduğunu unutturabilir ve yalnız insanlara verdiği izlenimler üzerinden kendi karakterini tanımlama yanlışına düşebilir. Aslında ne kadar yeterli olursa olsun, kıyaslama yaptığı sürece ondan daha uygun birilerinin olduğunu düşünecektir ve bu içinden çıkılamaz bir mutsuzluk hali yaratır.
Kıyaslama yanlışsız yapıldığında ise çocuğunuzun kabiliyetlerinin gelişmesine yol açabilir. Bunun için birinci evvel herkesin tek ve biricik olduğunu kabul etmeniz, çocuğunuza da özel olduğunu ve ona vereceğiniz sevginin başarısına yahut rastgele bir koşula bağlı olmadığını göstermeniz gerekmektedir. Herkes ortasında ferdi farklılıklar bulunur. Her çocuğun geliştirilmesi gereken özel yetenekleri vardır. Çocukluk periyodunda görülen başarısızlığın da gelecekte devam edeceğine dair bir düstur yoktur. Çocuğunuzun muhakkak bir yeteneği yahut kabiliyeti yoksa bile disiplinli çalışma ve tutkuyla yapamayacağı şey yoktur.
Her halükadarda çocuklarınızı kimseyle kıyaslamamanız gerekir. Çocuk fakat kendisiyle kıyaslanır. Para kazanmak, ün ve prestij sağlamak ya da ferdi bir haz uğruna gösterilen gayret sonucu elde edilen muvaffakiyet klasmanında karşılaştırma yapmak zati çocuğun hayata dair bakışını sakatlayacaktır. Halbuki herkes tek ve biriciktir. Onun öbürleri tarafından belirlenen bedeller ve manaları elde etmeye çalışmaktan çok kendine mahsus bir hayat yaşaması gerektiğini ve kıymetli olanın bildiklerine ve deneyimlerine her gün bir yenisini daha eklemenin asıl değerli olduğunu ona öğretmelisiniz.
0 Yorum