Cinsel fonksiyon bozuklukları günümüzde çok sık rastlanan meselelerdir. Yapılan çalışmalar, bayan ya da erkek ayrımı olmaksızın, en az üç şahıstan birinin ömürlerinin rastgele bir periyodunda en az bir cinsel fonksiyon bozukluğu yaşadığını ortaya koymaktadır. Kadınlardaen sık görülen cinsel fonksiyon bozukluğunun cinsel istek azlığı olduğu görülürken; erkekler en fazla görülen erken boşalmadır.
İnsanlarda cinsel uyarana gösterilen fizyolojik yansıyı Masters ve Johnson dört başka evreye ayırmıştır. Bu dört evreyi şöyle açıklayabiliriz;
1. Uyarılma Evresi: Bu birinci evrede temel olarak erotik his ve niyetlerin belirmesi, erkekte ereksiyon, bayanda yaygın olarak vazokonjesyon ve myotoni ile karakterizedir. Rastgele bir bedensel yahut ruhsal uyaran ile ortaya çıkabilir. Cinsel uyaranın mühlet ve yoğunluğuna nazaran gösterilen reaksiyonun şiddeti artabilir.
2. Plato Evresi: Bu evre uyarılma evresinin bir kesimi ya da devamı niteliğinde olup tesirli cinsel uyaranın sürdürülmesi ve cinsel heyecanın artmasıyla karakterizedir. Bu evrede cinsel tansiyon giderek yükselir ve kişinin orgazma geçebileceği noktaya kadar devam eder.
3. Orgazm Evresi: Tüm evreler ortasında müddet açısından en kısa ancak duyumsanan cinsel haz açısından en ağır evredir. Orgazm bayanda klitoral bölgede ve vajinada; erkekte ise penis ve prostatta yoğunluk kazanır.
4. Çözülme Evresi: Bu son evrede plato evresini takiben genital bölgelerde ve vücudun bütünde evvelki basamaklarda oluşmuş olan fizyolojik değişikliklerin birebir sırayı takip ederek kaybolması gerçekleşir. Bayanlar, çözülme evresinde cinsel uyaranın tekrar başlamasıyla tekrar uyarılıp orgazm olabilme potansiyeline sahipken, erkekler müddeti şahsa ve yaşa nazaran değişen refrakter periyoda mecburî olarak girerler. Bu periyodu sonuna kadar erkeklerin cinsel bir uyarana tekrar cevap verip orgazm olması mümkün değildir. Bu yüzden erkeklerin tek tip bir cinsel cevap döngüsü varken kadınlarınki değişken olabilmektedir.
1970’li yıllardan bu yana cinsel fonksiyonların bu basamaklardan oluştuğu ve cinsel fonksiyon bozukluklarının da bu evrelerin bozulmasıyla ortaya çıkan her evreye denk düşen farklı sendromlar topluluğu olduğu kabul görmektedir. Bunun tek istisması vajinismus ve disparoni üzere cinsel birleşmede ağrı ile giden cinsel fonksiyon bozukluklarıdır.
Cinsel fonksiyon bozukluklarının hem bedensel hem de ruhsal nedenleri vardır. Birçok vakit da, ruhsal ve organik nedenler sorunun ortaya çıkmasında birlikte rol oynarlar. Bunların yanında etken olan çok sayıda psikososyal ve kültürel etken de vardır. Bunlar doğuştan getirilen özellikler olabileceği üzere yetişme şartları, ailenin tavrı, yetiştiği alt kültürün cinselliğe bakışı, yaşanılan ruhsal travmalar üzere sonradan edinilen özellikler de olabilir.
Cinsel fonksiyon bozukluklarının oluşumu genelde karmaşık ve çok istikametli bir etkileşim sonucu olmaktadır. Bu meselelerin oluşumunda hazırlayıcı, başlatıcı ve sürdürücü etkenler olduğunu söz edebiliriz. Hazırlayıcı etkenler; bireyin rastgele bir cinsel fonksiyon bozukluğu geliştirmesine yatkınlık sağlayan; cinsel eğitimin yetersizliği, cinsel mitler, tutucu ortamda büyüme, ömür biçimi, kişilik özellikleri, tramvatik cinsel tecrübeler, psikoseksüel roldeki güvensizlik üzere etmenlerdir. Başlatıcı etmenler ise bir cinsel fonksiyon bozukluğunun ortaya çıkmasında rol oynayan ruhsal ya da organik etmenleri içerir. Bunlar bedensel hastalıklar, psikiyatrik bozukluklar, ilaçların yan tesirleri, abartılı performans beklentileri, ilgide yaşanan meseleler, yaşlanma olabilir. Cinsel fonksiyon bozukluğu hangi nedenle başlamış olursa olsun, sürdürücü etkenlerin devreye girmesi sorunun süreğen hale gelmesine neden olur. En sık rastlanan performans anksiyetesinin yanında cinsellikle iligli suçluluk ve günahkarlık hisleri, olumsuz beklentiler ve partnerle yaşanan meseleler bu sorunun sürmesine neden olabilir.
Cinsel fonksiyon bozukluklarına kuramların nasıl yaklaştığına bakacak olursak; Freud bu mevzuyu ego psikolojisine nazaran ele almıştır. İnsan beşere bağlanma ve iç-içelik yaşantısı olan cinsel haz, bilinçdışı ve haz prensibine nazaran çalışan alt benlikle(id) beslenmektedir. İdin bu isteği ego tarafından bir zorlanma, bir tehlike olarak algılanır ve kişi bu dertli duruma düşmektense cinsel ketleme yoluyla bu dertten kurtulma yoluna masraf. Yani yaşadığı cinsel ketleme kişi için onu telaştan kurtaran bir savunma düzeneği halini alır. Ayrıyeten Freud süperegonun dinden, ahlaktan, gelenek görenekten gelen “yasak, ayıp, günah” üzere engellemelerinin de bu korkunun oluşumunda bir başka değerli etken olduğunu tabir eder.
Çocuk bağlanma tarzları ve yetişkinlikte kurulan ilgilerin ortasındaki ilgiyi inceleyen 30 yıllık bir araştırmanın sonuçlarına nazaran ise; babalarıyla soğuk ve aralıklı bağlantıları olduğunu bildiren erkeklerin babalarıyla inançlı ve sıcak bir alakalar içinde olan öteki erkeklere oranla bunu izleyen 30 yıl içinde daha sık partner değiştirdikleri ve rastgele cinsel bağa girme eğilimlerinin daha yüksek olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.
Cinsel fonksiyon bozukluklarının etiyolojisini bu biçimde özetleyebiliriz. Bu problemlerin çözülemez problemler olmadığını, birinci yapılması gerekenin sorunun organik bir nedeni olup olmadığının belirlenmesi olduğunu tabir edebiliriz. Bundan sonra atılacak en kıymetli adım bu mevzuda eğitimi ve donanımı kâfi olan bir terapist ile terapi sürecini başlatmak olacaktır.
0 Yorum