Aşk mı Aşk Bağımlılığı mı?

Stony Brook Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya nazaran beynimiz aşk hissine bağımlı. ‘Aşk bağımlılığı’ terimi şimdi DSM’de (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) yer bulamasa da aşk üzere güçlü hisler hissedince beynimizin bağımlılıktan sorumlu bölgesinin aktive olduğu tespit edildi. O an yanınızda olmadığı halde sevdiğiniz insanın kokusunu alır üzere oldunuz mu? Yahut vakit zaman onun sesini özlediniz mi? Güçlü duygusal hislerin fizikî tesirleri vardır, beynimiz olmayan kokuyu hissetmemizi yahut sıradan bir sese özel manalar yüklememize sebep olabilir. Reddedildiğimizde duyduğumuz duygusal acı beynimizde fizikî acıdan sorumlu olan bölgelerin de aktive olmasına sebep olur. Bu durum duygusal-fiziksel ortasındaki ayrımı büyük manada ortadan kaldırmakta, aslında insan psikolojisinin bir bütün olarak iki tarafta de ele alınmasının kıymetini göstermektedir.

Peki aşk ve aşk bağımlılığından nasıl ayırt ederiz?

Aşk bağımlılığına sahip olan bireyi bir unsur bağımlısı üzere düşünebiliriz, bu bireyler mantıklı olmaktan çıkar, insani işlevlerini sağlıklı bir formda yönetemezler. İzolasyon aşk bağımlılığının en değerli göstergelerinden biridir. Kişinin aile, iş, arkadaş üzere toplumsal hayatının yok denecek kadar azalarak yalnızca aşık olduğu bireyden ibaret hale dönüşmesi, ferdi olarak karar alma-uygulama düzeneğinin çökmesini izolasyon olarak tanımlayabiliriz. Aşık insan bu tanıma uymaz, sağlıklı bir biçimde toplumsal hayatını devam ettirir, hayatındaki maksatları gerçekleştirmeye devam eder.

Aşk bağımlılığını anlamanın bir öbür yolu da bu bireylerin rastgele bir reddedilme anında çok reaksiyon vermeleri yani ‘withdraw’ yaşamalarıdır. Withdraw sendromu bağımlılık yaratan unsurun birdenbire kesilmesi sonucu oluşan tesirdir (örneğin; uykusuzluk, yeme bozukluğu, çok telaş, çok öfke..) Sağlıklı bir insan, rastgele bir reddedilme yahut sorun durumunda durum karşısında denetimini korurken bir aşk bağımlısı uç yansılar verebilir.

Aşk bağımlılığını bir çok açıdan unsur bağımlılığına benziyor, ve tabiki husus bağımlılığı üzere sıhhatsiz. Aşk hissinin çok güçlü bir duygusal his olduğu yadsınamaz, lakin benliğimizin önüne geçen, mantık çerçevesi dışına taşmış, bireye ziyanlı hale dönüşmüş hisler aşk olarak nitelendirilemez ve iki tarafa da ziyan verir.